Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб санаторна-курортным лячэнні і аздараўленні насельніцтва»

УКАЗ ПРЭЗІДЭНТА РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ ад 28 жніўня 2006 г. № 542
(у рэд. Указаў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 20.12.2007 N 660, ад 28.12.2007 N 680, ад 31.12.2007 N 698, ад 03.04.2008 N 195, ад 10.04.2008 N 197, ад 2008/08/26 N 445, ад 09.09.2008 N 505, ад 12.05.2009 N 241, ад 15.02.2010 N 68, ад 26.04.2010 N 200, ад 02.10.2010 N 517, ад 30.09.2011 N 439, ад 30.12.2011 N 621, ад 15.03.2012 N 133, ад 11.07.2012 N 312, ад 24.01.2014 N 49, ад 01.12.2014 N 552, ад 27.04.2016 N 157, ад 06.12.2019 N 445)

Аб санаторна-курортным лячэнні і аздараўленні насельніцтва

У мэтах удасканалення сістэмы забеспячэння насельніцтва санаторна-курортным лячэннем і аздараўленнем з выкарыстаннем сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання і рэспубліканскага бюджэту ПАСТАНАЎЛЯЮ:

1. Права на санаторна-курортнае лячэнне (пры наяўнасці медыцынскіх паказанняў і адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў) і аздараўленне (пры адсутнасці медыцынскіх супрацьпаказанняў) з выкарыстаннем сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання і рэспубліканскага бюджэту маюць:

• асобы, якія падлягаюць абавязковаму дзяржаўнаму сацыяльнаму страхаванню, за якіх ва ўстаноўленым парадку наймальнікам выплачваюцца абавязковыя страхавыя ўзносы ў Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва Міністэрства працы і сацыяльнай абароны (далей - Фонд);
• асобы, якія самастойна выплачваюць абавязковыя страхавыя ўзносы на дзяржаўнае сацыяльнае страхаванне ў Фонд;
• вайскоўцы, грамадзяне, якія праходзяць альтэрнатыўную службу, асобы начальніцкага і радавога складу Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, а таксама органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю (далей - органы фінансавых расследаванняў) ;
• непаўналетнія дзеці;
• іншыя асобы, вызначаныя ў гэтым Указе.

Гэтае права рэалізуецца ў санаторна-курортных і аздараўленчых арганізацыях рэспублікі па пераліку, які зацвярджаецца Урадам Рэспублікі Беларусь.

Статус санаторна-курортных і аздараўленчых арганізацый вызначаецца па выніках абавязковай дзяржаўнай атэстацыі, крытэрыі і парадак правядзення якой устанаўліваюцца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Каардынацыя дзейнасці рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, грамадскіх аб'яднанняў і іншых уласнікаў (уладальнікаў) санаторна-курортных і аздараўленчых арганізацый у сферы санаторна-курортнага лячэння і аздараўлення насельніцтва, арганізацыя навуковага і метадычнага забеспячэння дзейнасці санаторна-курортных і аздараўленчых арганізацый ажыццяўляюцца Рэспубліканскім цэнтрам па аздараўленні і санаторна-курортным лячэнні насельніцтва.

2. Зацвердзіць прыкладзенае Палажэнне аб парадку накіравання насельніцтва на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне.

3. Фінансаванне санаторна-курортнага лячэння і аздараўлення грамадзян праводзіцца за кошт сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання, рэспубліканскага бюджэту, юрыдычных і фізічных асоб.

Забеспячэнне грамадзян пуцёўкамі на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне ажыццяўляецца ў межах сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання і рэспубліканскага бюджэту, выдзеленых на гэтыя мэты ў адпаведнасці з законам аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год, а таксама з улікам колькасці месцаў у санаторна-курортных і аздараўленчых арганізацыях.

4. Асобы, якiя падлягаюць абавязковаму дзяржаўнаму сацыяльнаму страхаванню, за якіх ва ўстаноўленым парадку наймальнікам выплачваюцца абавязковыя страхавыя ўзносы ў Фонд, або самастойна выплачваюць абавязковыя страхавыя ўзносы на дзяржаўнае сацыяльнае страхаванне, ваеннаслужачыя, асобы начальніцкага і радавога складу Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў , органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў, ветэраны працы, асобы, звольненыя з ваеннай службы або службы ў Следчым камітэце, Дзяржаўным камітэце судовых экспертыз, органах унутраных спраў, органах і падраздзяленнях па надзвычайных сітуацыях, органах фінансавых расследаванняў па ўзросту, абмежаваным стану здароўя або хваробы і якія маюць выслугу 20 гадоў і больш (у тым ліку ў льготным вылічэнні), ветэраны Узброеных Сіл, Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў, інш акуратуры, юстыцыі і судоў, інваліды III групы незалежна ад прычыны інваліднасці аплачваюць пуцёўкі на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне ў залежнасці ад атрымоўванага грашовага даходу * у памерах згодна з дадаткам.

______________________________

*Для мэт гэтага Указа ў склад грашовага даходу ўключаюцца заработная плата, грашовае забеспячэнне, пенсія, стыпендыя, даход асобы, якая самастойна выплачвае страхавыя ўзносы ў Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва Міністэрства працы і сацыяльнай абароны. Пры гэтым грашовае забеспячэнне складаецца з акладу грашовага ўтрымання (службовы аклад і аклад па воінскім або спецыяльным званні), дадатковых, аднаразовых і іншых выплат.

5. Права на атрыманне грашовай дапамогі на аздараўленне ў памеры 10 базавых велічыняў маюць:

• Героі Беларусі, Героі Савецкага Саюза, Героі Сацыялістычнай Працы, поўныя кавалеры ордэнаў Айчыны, Славы, Працоўнай Славы;
• непрацуючыя інваліды Вялікай Айчыннай вайны і інваліды баявых дзеянняў на тэрыторыі іншых дзяржаў;
• непрацуючыя ўдзельнікі Вялікай Айчыннай вайны;
• непрацуючыя асобы, якія прымалі ўдзел у складзе спецыяльных фарміраванняў у размініраванні тэрыторый і аб'ектаў пасля вызвалення ад нямецкай акупацыі ў 1943 - 1945 гадах;
• непрацуючыя грамадзяне з ліку ваеннаслужачых, асоб начальніцкага і радавога складу Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў, якія сталі інвалідамі з прычыны ранення, кантузіі, калецтва або захворвання, атрыманых пры выкананні абавязкаў ваеннай службы (службовых абавязкаў), акрамя выпадкаў, калі інваліднасць наступіла ў выніку супрацьпраўных дзеянняў, з прычыны алкагольнага, наркатычнага, таксічнага ап'янення, членашкодніцтва.

Грашовая дапамога на аздараўленне выплачваецца асобам, якія не выкарыстоўвалі сваё права на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне ў мінулым каляндарным годзе. Выплата такой дапамогі ажыццяўляецца органамі, якія ажыццяўляюць пенсіённае забеспячэнне названых асоб.

Асобам, указаным у частцы першай гэтага пункта, па іх жаданні замест грашовай дапамогі на аздараўленне даецца пазачарговае бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне.

Асобам, пералічаным у абзацах трэцім - шостым частцы першай гэтага пункта, у выпадку, калі яны з'яўляюцца працуючымі, даецца права на пазачарговае бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне.

6. Права на першачарговае бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне маюць:

• непрацуючыя ветэраны Вялікай Айчыннай вайны (акрамя ўказаных у частцы першай пункта 5 гэтага Указа);
• непрацуючыя грамадзяне з ліку ваеннаслужачых, грамадзян, якія праходзілі альтэрнатыўную службу, асоб начальніцкага і радавога складу Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў, звольненых з ваеннай службы (службы) , альтэрнатыўнай службы па хваробе ў сувязі з прызнаннем іх ваенна-ўрачэбнымі камісіямі непрыдатнымі да ваеннай службы з выключэннем з воінскага ўліку;
• непрацуючыя ветэраны баявых дзеянняў на тэрыторыі іншых дзяржаў з ліку асоб, указаных у пункце 1 часткі першай артыкула 18 Закона Рэспублікі Беларусь ад 17 красавіка 1992 года "Аб ветэранах" (у рэдакцыі Закона Рэспублікі Беларусь ад 12 ліпеня 2001 года - Ведамасці Вярхоўнага Савета Рэспублiкi Беларусь, 1992 г., нумар 15, артыкул 249; Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2001 г., нумар 67, 2/787), якія атрымалі раненні, кантузіі або калецтвы ў перыяд баявых дзеянняў;
• непрацуючыя грамадзяне, якія захварэлі і перанеслі прамянёвую хваробу, выкліканую наступствамі катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый (артыкул 18 Закона Рэспублікі Беларусь ад 6 студзеня 2009 года "Аб сацыяльнай абароне грамадзян, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, іншых радыяцыйных аварый" (Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2009 г., N 17, 2/1561);
• непрацуючыя інваліды з дзяцінства з прычыны ранення, кантузіі, калецтва, звязаных з баявымі дзеяннямі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны або з наступствамі ваенных дзеянняў;
• непрацуючыя пенсіянеры з ліку бацькоў і не якія ўзялі новы шлюб мужоў вайскоўцаў, партызан і падпольшчыкаў, якія загінулі або памерлі з прычыны раненняў, кантузій, калецтваў або захворванняў, атрыманых у перыяд баявых дзеянняў у гады Вялікай Айчыннай вайны;
• непрацуючыя пенсіянеры з ліку бацькоў:
• вайскоўцаў, асоб начальніцкага і радавога складу органаў унутраных спраў, якія загінулі (памерлі) пры выкананні воінскага або службовага абавязку ў Афганістане або ў іншых дзяржавах, дзе вяліся баявыя дзеянні (а роўна зніклых без вестак у раёнах вядзення баявых дзеянняў), або пры выкананні абавязкаў воінскай службы (службовых абавязкаў) *;
• вайскоўцаў, асоб начальніцкага і радавога складу Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў, якія загінулі пры выкананні абавязкаў ваеннай службы (службовых абавязкаў), а таксама памерлых з прычыны раненняў, кантузій, калецтваў або захворванняў, непасрэдна звязаных са спецыфікай нясення вайсковай службы **;
• непрацуючыя інваліды I і II групы незалежна ад прычыны інваліднасці **;
• дзеці-інваліды ва ўзросце да 18 гадоў.

Асобы, якія суправаджаюць інвалідаў I групы, дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў у санаторна-курортныя або аздараўленчыя арганізацыі, забяспечваюцца пуцёўкамі на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне бясплатна (без лячэння) пры ўмове, што неабходнасць у такім суправаджэнні пацвярджаецца заключэннем урачэбна-кансультацыйнай камісіі ***.

______________________________

*Акрамя выпадкаў, калі гібель (смерць) наступіла ў выніку супрацьпраўных дзеянняў, з прычыны алкагольнага, наркатычнага, таксічнага ап'янення, членашкодніцтва або самагубства, калі яно не было выклікана балючым станам ці давядзеннем да самагубства.

** Акрамя выпадкаў, калі інваліднасць наступіла ў выніку супрацьпраўных дзеянняў, з прычыны алкагольнага, наркатычнага, таксічнага ап'янення, членашкодніцтва.

*** Заключэнне ўрачэбна-кансультацыйнай камісіі выдаецца дзяржаўнымі арганізацыямі аховы здароўя.

7. Права на бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне тэрмінам да аднаго месяца маюць непаўналетнія дзеці, якія жывуць ці навучаюцца ва ўстановах адукацыі на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання ў зоне наступнага адсялення, у зоне з правам на адсяленне і ў зоне пражывання з перыядычным радыяцыйным кантролем.

Дзеці, указаныя ў частцы першай гэтага пункта, накіраваныя на аздараўленне ў санаторна-курортныя арганізацыі ў складзе арганізаваных груп, атрымліваюць медыцынскія паслугі згодна з пералікам гэтых паслуг, які зацвярджаецца Міністэрствам аховы здароўя. Выдаткі, звязаныя з аказаннем медыцынскіх паслуг, уключаюцца ў кошт пуцёўкі на аздараўленне.

Права на бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне маюць непаўналетнія дзеці на падставе медыцынскай даведкі аб стане здароўя*.

______________________________

*Медыцынская даведка аб стане здароўя выдаецца дзяржаўнымі арганізацыямі аховы здароўя.

Аздараўленне непаўналетніх дзяцей у выхаваўча-аздараўленчых установах адукацыі, спартыўна-аздараўленчых лагерах ажыццяўляецца ў адпаведнасці з заканадаўствам.

Педагагічныя работнікі, якія прыцягваюцца для суправаджэння дзяцей, указаных у частцы першай гэтага пункта і накіроўваюцца на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне ў складзе арганізаваных груп, і ажыццяўляюць па месцы знаходжання дзяцей вучэбна-выхаваўчы працэс, забяспечваюцца пуцёўкамі на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне бясплатна (без лячэння).

Дзеці, указаныя ў частцы першай гэтага пункта, накіраваныя на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне ў складзе арганізаваных груп у санаторна-курортныя арганізацыі Рэспублікі Беларусь, у тым ліку размешчаныя за межамі Рэспублікі Беларусь, маюць права на бясплатны праезд ад месца жыхарства да месца санаторна-курортнага лячэння або аздараўлення і назад у пасажырскіх цягніках або вагонах фарміравання Беларускай чыгункі, на аўтамабільным пасажырскім транспарце агульнага карыстання рэгулярных і нерэгулярных зносін.

Расходы па праездзе дзяцей, указаных у частцы шостай гэтага пункта, а таксама педагагічных работнікаў, якія прыцягваюцца для суправаджэння арганізаваных груп дзяцей, указаных у частцы першай гэтага пункта, накіраваных на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне, ажыццяўляюцца за кошт сродкаў рэспубліканскага бюджэту, якія прадугледжваюцца на пераадоленне наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС у адпаведнасці з законам аб рэспубліканскім бюджэце на чарговы фінансавы год, на ўмовах і ў парадку, якія вызначаюцца Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь.

8. Права на бясплатнае санаторна-курортнае лячэнне маюць вайскоўцы, асобы начальніцкага і радавога складу Следчага камітэта, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, органаў унутраных спраў, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, органаў фінансавых расследаванняў, якія накіроўваюцца ў санаторыі для працягу шпітальнага лячэння па заключэнні ваенна-ўрачэбнай камісіі.

9. Права на санаторна-курортнае лячэнне з аплатай пуцёўкі ў памеры 15 працэнтаў яе кошту мае адзін з бацькоў (асоба, якая яго замяняе):

• накіраваны сумесна з непаўналетнімі дзецьмі на падставе медыцынскай даведкі аб стане здароўя ў санаторна-курортныя арганізацыі (аддзяленні) для бацькоў з дзецьмі;
• суправаджальны дзіця ва ўзросце ад 3 да 6 гадоў, які пражывае на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання ў зоне наступнага адсялення, зоне з правам на адсяленне і зоне пражывання з перыядычным радыяцыйным кантролем.

10. Асобы, якія навучаюцца ва ўстановах прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыі, установах адукацыі і арганізацыях, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы пасляўніверсітэцкай адукацыі, у дзённай форме атрымання адукацыі, маюць права на санаторна-курортнае лячэнне з аплатай пуцёўкі ў памеры 15 працэнтаў яе кошту.

Аздараўленне гэтых асоб ажыццяўляецца з аплатай пуцёўкі ў залежнасці ад атрымоўванага грашовага даходу ў памерах згодна з дадаткам.

11. Пры наяўнасці права на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне па некалькіх падставах, прадугледжаных у гэтым Указе, санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне прадастаўляецца па выбары таго, хто звярнуўся па адным з іх.

12. Асобам, якія маюць права на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне за кошт сродкаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання або рэспубліканскага бюджэту, можа быць выдзелена на працягу каляндарнага года не больш за адну пуцёўку, за выключэннем:

• педагагічных работнікаў, якія прыцягваюцца для суправаджэння дзяцей, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС і накіроўваюцца на санаторна-курортнае лячэнне або аздараўленне ў складзе арганізаваных груп, і ажыццяўляюць па месцы іх знаходжання вучэбна-выхаваўчы працэс;
• асоб, якія суправаджаюць на санаторна-курортнае лячэнне інвалідаў I групы і дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў.

Асобы, указаныя ў абзацах трэцім, чацвёртым, сёмым, восьмым, адзінаццатым частцы першай пункта 6 гэтага Указа, забяспечваюцца санаторна-курортным лячэннем або аздараўленнем не больш за адзін раз у два гады.

13. Забеспячэнне грамадзян пуцёўкамі на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне ажыццяўляецца Рэспубліканскім цэнтрам па аздараўленні і санаторна-курортным лячэнні насельніцтва, які набывае іх шляхам правядзення ў адпаведнасці з заканадаўствам конкурсаў (іншых працэдур закупак), а таксама Упраўленнем справамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Камітэтам дзяржаўнай бяспекі і Міністэрствам унутраных спраў у межах іх кампетэнцыі.

14. Прызнаць страціўшымі сілу:

Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 13 лістапада 2001 г. N 662 "Аб дадатковых мерах па сацыяльнай абароне асоб, якія працуюць або праходзяць ваенную службу ў раёнах, якія пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС" (Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь, 2001 г.

15. Сродкі, якія вызваляюцца ў сувязі з упарадкаваннем ільгот на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне насельніцтва, накіроўваюцца на фінансаванне мерапрыемстваў прэзідэнцкай праграмы "Дзеці Беларусі" на 2006 - 2010 гады, а таксама іншых дзяржаўных праграм у сферы аховы мацярынства і дзяцінства.

16. Савету Міністраў Рэспублікі Беларусь у трохмесячны тэрмін забяспечыць прывядзенне актаў заканадаўства ў адпаведнасць з гэтым Указам і прыняць іншыя меры па яго рэалізацыі.

17. Гэты Указ уступае ў сілу з 1 студзеня 2007 г.

Дадатак
да Указа Прэзідэнта
Рэспублікі Беларусь
28.08.2006 № 542

Памеры платы за пуцёўку на санаторна-курортнае лячэнне і аздараўленне